Metoda SMART jest najbardziej znanym systemem do wyznaczania celów. Automatycznie w związku z tym rodzi się kilka pytań. Czy jest to najlepsza technika? Czy wyznaczanie celów ma sens? Jak się w ogóle do tego zabrać? Wszystkie odpowiedzi na te pytania i dużo więcej znajdziesz w tym artykule.
Czy wyznaczanie celów ma sens?
Zanim opiszę dokładnie, na czym polega technika SMART, to krótko zatrzymam się nad pytaniem, czy w ogóle stawianie sobie celów ma sens?
Będąc na blogu dotyczącym produktywności trudno spodziewać się innej odpowiedzi niż TAK.
Oczywiście jest wiele osób, które żyją z dnia na dzień, bez jakiś większych planów. Jakoś przechodzą przez ten świat. Niektórzy może nawet dobrze funkcjonują i sobie w nim radzą.
Kiedy jednak porozmawiasz z ludźmi, którzy w życiu sporo osiągają, to okażę się, że zdecydowana większość z nich ustala sobie cele. Nie rzadko właśnie metodą SMART.
Jakie są plusy wyznaczania celów:
- Zwiększa się Twoja motywacja. Ludzie szukają motywacji, oglądają różne filmiki na YouTube lub czytają biografie znanych osób. Nie ma oczywiście nic z w tym złego. Jednak najskuteczniejsza motywacja jest wtedy, kiedy widzisz efekty Twojego działania, w sytuacji, gdy zmierzasz do celu.
- Wiesz, co masz robić, a czego nie. Doba ma 24 godziny, więc nie dasz rady zrobić wszystkiego. Robisz rzeczy, które Cię przybliżają do celu, a nie wykonujesz przypadkowe zadania.
- Świadomie ustalasz, co jest dla Ciebie ważne a co nie. Cele połączone są z Twoimi wartościami. Dzięki nim wybierasz to, co według Ciebie jest najlepsze.
- Osiąganie celów daje Ci szczęście i spełnienie, czyli pozytywnie na nas wpływa.
- Pierwszym krokiem do spełniania marzeń jest postawienie sobie celów, a następnie Twoje działanie. Bez celów nie jesteś w stanie osiągnąć tego, czego chcesz.
- Ludzie nieposiadający celów często zmagają się z brakiem kontroli nad życiem. Jest to nieprzyjemne uczucie, którego nie ma co doświadczać.
- W momencie, kiedy stawiasz sobie cele, to masz poczucie sensu. Jesteś świadomy, w jakim kierunku zmierzasz.
- Mając cele, wiesz, gdzie jest meta. Jest tak, że możesz nie wiedzieć, że osiągnąłeś zamierzony rezultat, kiedy nie masz wyznaczonego konkretnego celu. Niby skąd masz to wiedzieć, jeśli nie wyznaczysz punktu końcowego?
Co to jest metoda SMART?
Czas przejść do głównego tematu tego wpisu. Czym jest metoda SMART?
Technika polega na konstruowaniu swoich celów, gdzie mamy kilka wytycznych. Jej popularność prócz tego, że jest skuteczna, to do tego jest całkiem prosta i mało zawiła.
Każda litera ma jakieś konkretne znaczenie. Jakie? Sprawdź poniżej.
S – Specific, czyli specyficzny
M – Measurable, czyli mierzalny
A – Achievable, czyli osiągalny
R – Realistic, czyli realny
T – Time-based, czyli określony w czasie
Dokładny opis metody SMART znajdziesz poniżej.
Główne założenie metody SMART
To już czas, żeby dokładnie wyjaśnić znaczenie tych magicznych słów.
S - Specific - Specyficzny
Wiele celów jest bardzo ogólnych i dlatego trudno je osiągać. Świetnym przykładem może być stwierdzenie „chcę biegać”. Tylko co to tak naprawdę znaczy? Biegać po bułki do sklepu, tyłem, a może po górach?
Z samego tego stwierdzenia nie za dużo wynika. Jeśli jesteśmy już przy bieganiu, to przykładem specyficznego celu może być przebiegnięcie maratonu. Wiadomo od razu, o co chodzi.
W metodzie SMART cel powinien być jak najbardziej specyficzny, inaczej mówiąc konkretny.
M - Measurable – Mierzalny
Zostanę już przy przykładzie, który wymieniłem wcześniej. Maraton jest bardzo łatwo policzalny. Przebiegniesz 42 km i wiesz, że osiągnąłeś swój cel.
W prosty sposób można ten cel monitorować w trakcie. Kiedy przebiegłeś 10 km, to wiesz, ile Ci jeszcze zostało i jak rozłożyć siły.
Czyli nie stawiasz celu „chcę schudnąć”, tylko „chcę schudnąć 5 kilogramów”.
Później dochodzą jeszcze inne rzeczy, żeby był on dobrze ustalony, ale w tym punkcie chodzi o podanie czegoś konkretnego.
Czy wszystko w metodzie SMART powinno być przedstawione w liczbach?
Nie, choć ułatwia to zdecydowanie sprawę. Natomiast ustalenie celu, że będziesz grał w klubie FC Barcelona, również jest mierzalnym celem. Wiesz, kiedy go osiągniesz.
A - Achievable – Osiągalny
W następnym kroku w metodzie SMART powinieneś określić swój cel, który jest osiągalny. Co to oznacza?
Najlepiej jak ten cel był osiągnięty już przez kogoś innego. Ponownie wrócę do przykładu z bieganiem.
Maraton lub ultra maraton to ambitne cele. Wiesz jednak, że nie jedna osoba już tyle przebiegła. Jest to więc wykonalne – śmiało działaj.
Jednak nikt jeszcze nie dokopał się do jądra ziemi i nikomu nie wyrosły skrzydła. Na dzień dzisiejszy nie jest to cel przez nikogo osiągnięty. Nie ma co się za to w takim razie zabierać.
Oczywiście są wizjonerzy, którzy stawiają sobie cele, których nikt nie osiągnął.
Dla większości ludzi jednak lepszą opcją jest stawianie sobie celów, które już ktoś wcześniej zrealizował.
R - Realistic – Realny
Cel powinien być ambitny, żeby Cię motywował do działania.
Jeśli wyznaczysz sobie cel łatwy do osiągnięcia, to nawet nie będziesz specjalnie się starał. Jego realizacja pewnie nie specjalnie przybliży Cię do Twoich marzeń. Chęci na zabranie się za niego też nie będą wielkie, bo przecież wiesz, że możesz go zrobić w każdej chwili.
Musisz jednak pamiętać, że cel nie może też być przesądzony. W takim wypadku łatwo o demotywację oraz rezygnację. Jeśli nigdy nie biegałeś, to nie przebiegniesz maratonu po tygodniu ćwiczeń.
W metodzie SMART trzeba znaleźć pewien balans. Cel z jednej strony nie może być za łatwy, a z drugiej strony zbyt ambitny.
T - Time-based - Określony w czasie / Terminowy
Bez tego punktu osiąganie celów za pomocą metody SMART nie ma większego sensu. W sumie niezależnie jakiej techniki użyjesz określenie, kiedy chcesz osiągnąć cel, jest wyjątkowo ważnym punktem.
Jeśli tego nie zrobisz, to możesz odkładać swoje plany na wieczne nigdy.
Nic tak nie motywuje, jak zbliżający się termin.
Pamiętasz czasy studiów, w których tuż przed egzaminem, sesją czy oddaniem pracy wchodziły w Ciebie i innych studentów nadprzyrodzone moce? Nagle w kilka dni robiłeś to, czego nie mogłeś dokonać przez ostatnie kilka miesięcy.
Temat prokrastynacji oczywiście to zupełnie inny temat, choć ustalanie celów zdecydowanie pomaga w poradzeniu sobie z odkładaniem wszystkiego na później.
Jeśli borykasz się z tym problemem, to zachęcam do pobrania bezpłatnego e-booka 39 sposobów na prokrastynację.
Metoda SMART przykłady
Z tekstu powyżej wiesz już, jak powinny wyglądać wszystkie elementy. Teraz czas połączyć je w jedną całość i zobaczyć jak powinno stawiać się poprawie cele metodą SMART.
W artykule podawałem przykład z bieganiem, więc przy nim zostańmy.
Ukończę maraton, który odbędzie się w Warszawie 20.07.202x roku z czasem poniżej 4 godzin.
Tak jak widzisz, cel jest specyficzny i mierzalny – maraton, czyli 42 kilometry.
Dodatkowo jest on osiągalny oraz realny – wymaga od Ciebie trochę pracy, ale jest realny do osiągnięcia i wiesz, że inne osoby już tego dokonały.
Jest również osadzony w czasie – znasz dokładną datę, kiedy się on odbędzie.
Tak jak widzisz, stawianie celów metodą SMART nie jest takie trudne.
Metoda SMARTER
Jest również pewne rozszerzenie techniki SMART. Dochodzą jeszcze dwie dodatkowe litery i tworzą metodę SMARTER. Co kryje się za ostatnimi dwoma?
E – Exciting – Ekscytujący
Warto jeszcze podkręcić swoje cele. W momencie, kiedy Twój cel będzie dawał Ci dodatkową energię do działania, to nie może się nie udać.
Im będziesz bardziej zafascynowany swoim celem, tym większa szansa na jego realizację. Stawiaj sobie takie cele, których realizacja Cię ekscytuje – na samą myśl masz motyle w brzuchu.
R – Recorded – Zapisany
Ostania litera metody SMARTER oznacza, że Twój cel powinien być zapisany.
Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się to zbędnym punktem, to zdecydowanie tak nie jest.
Dajesz w ten sposób sam sobie słowo, że ta rzecz jest dla Ciebie ważna i powinieneś się na niej skupić.
Po drugie nasz mózg jest bardziej zobowiązany do realizacji zadania, właśnie kiedy go zapiszemy, a nie tylko powiemy czy pomyślimy. Potwierdzają to badania naukowe.
Zalety korzystania z metody SMART
Powoli kończy się ten artykuł, ale zanim to nastąpi, chciałem pokazać Ci kilka plusów metody SMART. Choć już pewnie jesteś do niej przekonany, to nie chciałbym, żebyś miał jeszcze jakieś wątpliwości.
- Prosty schemat.
Tak jak widzisz, metoda SMART składać się z pięciu przejrzystych punktów. Ten schemat nie jest skomplikowany.
Jest tylko kilka zasad i nie ma dodatkowych odnośników co w takim i w takim wypadku.
- Skuteczność.
Metoda SMART jest najbardziej znaną techniką wyznaczania celów i to chyba jedna z lepszych rekomendacji.
Gdyby nie była skuteczna, to nie byłby szans, żeby znał ją każdy, kto interesuje się tematem produktywności.
- Uniwersalny.
Jednym z większych jej atutów jest fakt, że jest bardzo uniwersalna. Wyznaczać cele za pomocą SMART może jednakowo przedsiębiorca, pracownik etatowy, osoba młoda czy starsza.
Nie istotne, w jakiej branży działasz i jakie cele sobie stawiasz. Wszystko jesteś w stanie ustalić pod te pięć punktów.
- Łatwy do wdrożenia.
Oprócz tego, że metoda SMART jest przejrzysta, to możesz ją wdrożyć w dowolnym momencie swojego życia.
Nie wymaga jakiegoś wielkiego przygotowania czy czekania do początku miesiąca, kwartału czy roku. Jeśli chcesz, to bierzesz długopis, kartę i zaczynasz z niej korzystać.
Podsumowanie
Technika SMART jest naprawdę dobrym narzędziem. Nie dziwi mnie fakt, że tak wiele osób z niej korzysta.
Szczególnie sprawdza się u osób, które są na samym początku swojej drogi do wyznaczania celów. Oczywiście sprawdzi się również u osób, które już mają pewne doświadczenie w tej kwestii.
Jestem Ci winień jeszcze jedną odpowiedź, którą postawiłem we wstępnie tego artykułu o technice SMART. Czy jest to najlepsza metoda do wyznaczania celów? Jedyna poprawna odpowiedź na to pytanie: to zależy.
Tak jak pisałem kilka zdań wyżej. Zdecydowanie dla osób, które dopiero zaczynają wyznaczać swoje cele, polecam metodę SMART. Jednak kiedy chcesz wejść na wyższy level ustalania celów, to można zaplanować je lepiej.
Jeśli temat Cię interesuje, to napisz do mnie rafal.lapczynski@puzzleproduktywnosci.pl
[…] Metoda Smart – czy cele są takie ważne? – Chcesz dobrze wyznaczać cele? Zacznij od metody SMART. […]
[…] Dokładny opis tej metody dostępny jest w tym miejsc. […]
[…] Metoda Smart – czy cele są takie ważne? – Chcesz dobrze wyznaczać cele? Zacznij od metody SMART. […]
[…] Wypisz swoje cele, które chcesz osiągnąć. Jeśli chcesz to zrobić dobrze, to przeczytaj artykuł. […]
[…] zapoznać się z techniką małych kroków oraz metodą Smart do ustalania […]
[…] popularną metodą do ustalania celów, którą większość osób stosuje, jest metoda SMART. Proponuję zapoznać się z artykułem Metoda SMART – czy cele są takie ważne, aby lepiej […]
[…] #1 Wyznacz cel. Jest to podstawa. Możesz użyć do tego metody Smart. […]